Translate

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2011

8) Αίτια, αιτιολογικές προτάσεις, παραδείγματα, αποτελέσματα


Μετατροπές

-Ορισμένες σκέψεις που μας έρχονται στο μυαλό μας καθώς γράφουμε, μπορούμε ανάλογα με το πώς μας διευκολύνει, να τις διατυπώσουμε άλλοτε έτσι και άλλοτε αλλιώς. Έτσι, μια αιτία μπορούμε να τη γράψουμε στο συλλογισμό που θα βάλουμε στην παράγραφό μας ή σαν αιτία, ή σαν αιτιολογική πρόταση ή σαν παράδειγμα. Ή ένα αποτέλεσμα μπορούμε να το παρουσιάσουμε σαν αιτία. Ας τα δούμε αυτά λίγο πιο αναλυτικά:  
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Αιτία, αιτιολόγηση, παράδειγμα
-Μια αιτία μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε αιτιολογική πρόταση.
(1) Πχ η πρόταση με αιτία «η αιτία που έμαθε γράμματα είναι ότι πήγε στο σχολείο» μετατρέπεται στην αιτιολογική πρόταση: (2) «έμαθε γράμματα, γιατί πήγε στο σχολείο».

-Φυσικά, συμβαίνει και το αντίστροφο: μια αιτιολογική πρόταση μπορούμε αν μας διευκολύνει, να τη μετατρέψουμε σε πρόταση με αιτία.
Πχ η πρόταση «έμαθε γράμματα, γιατί πήγε στο σχολείο» μετατρέπεται στην πρόταση: «αιτία που έμαθε γράμματα είναι ότι πήγε στο σχολείο».
 
-Μια αιτία ή αιτιολογική πρόταση μπορεί να μετατραπεί ορισμένες φορές σε παράδειγμα.
Πχ, το «έμαθε γράμματα ο Πέτρος γιατί πήγε στο σχολείο», μετατρέπεται σε (3) «όταν πάει στο σχολείο ένα παιδί μαθαίνει γράμματα, παράδειγμα ο Πέτρος».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Α) Όταν μας ρωτούν με ποια μέθοδο είναι οργανωμένη μια παράγραφος, απαντάμε αυτό που βλέπουμε: πχ, στο πώς είναι οργανωμένη η παράγραφος (1), η απάντηση είναι ότι είναι με αίτια. Στο πώς είναι οργανωμένη η παράγραφος (2), η απάντηση είναι ότι είναι με αιτιολόγηση. Στο πώς η (3), η απάντηση είναι με παράδειγμα.
Β) Το πότε σε μια παράγραφο (σωστότερα, το πότε σε ένα συλλογισμό που βάζουμε σε μια παράγραφο) θα χρησιμοποιήσουμε μια αιτία ως αιτία ή ως αιτιολόγηση ή ως παράδειγμα, εξαρτάται από τη ροή του λόγου μας, από το πώς δηλαδή θα ξεκινήσουμε τον συλλογισμό.
Γ) Τα ίδια συμβαίνουν όταν οι αιτίες είναι περισσότερες από μια, οπότε μπορούμε αν θέλουμε να τις μετατρέψουμε και να τις παρουσιάσουμε στην παράγραφό μας ως αιτιολογήσεις, ή ακόμα ως παραδείγματα.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: αποτελέσματα ως αιτίες
Ένα αποτέλεσμα πάρα πολλές φορές αποτελεί αιτία για να προκληθεί ένα άλλο, επόμενο αποτέλεσμα. Έτσι μπορεί να έχουμε μια σειρά από αποτελέσματα που το ένα να αποτελεί αιτία για το επόμενο. Πχ:
-Έβρεξε, έριξε πολύ νερό, το νερό παρέσυρε το βράχο από το βουνό, ο βράχος έπεσε στη αυλή του σπιτιού μου και κατέστρεψε τον περίβολο.
> Σε αυτή τη σειρά με αποτελέσματα, που είναι σχετικά μεταξύ τους και όχι άσχετα, κάθε προηγούμενο αποτελεί αιτία για κάθε επόμενο αποτέλεσμα, μέχρι το τελευταίο όπου τελειώνει η σειρά.* Έτσι λέμε: έριξε πολύ νερό γιατί έβρεξε καταρρακτωδώς, το νερό παρέσυρε το βράχο από το βουνό γιατί ήταν πολύ, ο βράχος έπεσε στην αυλή του σπιτιού μου και κατέστρεψε τον περίβολο γιατί τον παρέσυρε το νερό. **

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
- Αν συνδυάσουμε τα όσα είπαμε στο πρώτο κεφάλαιο με εκείνα που αναφέραμε στο δεύτερο, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί πολλές φορές ένα αποτέλεσμα παρουσιάζεται ως αιτία: Πχ, ο περίβολος της αυλής του σπιτιού μου καταστράφηκε, γιατί έπεσε επάνω του ο βράχος (που κύλησε από το βουνό από το πολύ νερό της βροχής, που έριξε χθες η καταιγίδα).

========
* Τα αποτελέσματα τα ονομάζουμε και φαινόμενα, οπότε μπορούμε να πούμε ότι για κάθε φαινόμενο αιτία είναι ένα προηγούμενο φαινόμενο. 
** ΘΕΩΡΙΑ: Στα φυσικά φαινόμενα υπάρχει μια σειρά που μπορούμε να βρούμε εύκολα ποιο είναι το πρώτο, ποιο το δεύτερο, τρίτο κτλ και να καθορίσουμε αιτίες (πρώτη, δεύτερη, κτλ). Στα κοινωνικά φαινόμενα αυτό είναι πιο δύσκολο. Παραπάνω στο κυρίως κείμενο, έδωσα παράδειγμα από φυσικά φαινόμενα για να γίνει κατανοητό ότι και στα κοινωνικά φαινόμενα μπορεί να υπάρχει πολλές φορές μια σειρά απο αιτίες που τα προκαλούν. Τότε ψάχνουμε να βρούμε και να πούμε τις κυριότερες, μια και τις περισσότερες φορές είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατο να τις βρούμε όλες.
- Πχ: έστω ότι βρίσκω ότι μια πρώτη αιτία που ο Γερμανικός λαός είναι πειθαρχημένος είναι "ότι  διαπίστωσαν ότι με την πειθαρχία κατορθώνουν πολύ περισσότερα πράγματα από όσα αλλιώς". > Το πρόβλημά μου τώρα είναι αν μπορώ να βρω μια δεύτερη ή μια τρίτη αιτία. > Αν μπορώ, τότε τις διατυπώνω στο κείμενό μου .> Αν δεν μπορώ να βρώ, τότε λέω αυτή που βρήκα, βάζοντας το νομίζω για να φανεί ότι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες : "Ο Γερμανικός λαός είναι πειθαρχημένος, και κυριότερη αιτία νομίζω γι' αυτό είναι ότι διαπίστωσαν ότι με την πειθαρχία κατορθώνουν πολύ περισσότερα πράγματα από όσα αλλιώς". (Αντί του νομίζω, μπορούμε βέβαια να βάλουμε άλλη κατάλληλη λέξη:  πιστεύω, θεωρώ, έχω τη γνώμη, κ.ά). 
============

  Τα ιστολόγιά μου


    Αναρτήθηκε από στις
    Ετικέτες

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου

    Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)