Translate

Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

5) ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ

- Το περιεχόμενο που γράφουμε (ή που διαβάζουμε) σε ένα αποδεικτικό κείμενο είναι γύρω από τις πλευρές της έννοιας που εξετάζουμε στο κείμενο. -Μερικές από τις συνηθισμένες και πιο σημαντικές πλευρές είναι ο ορισμός της έννοιας *, η ποιότητά της αν δηλαδή αυτό που δηλώνει η έννοια είναι καλό ή κακό για τον άνθρωπο και την κοινωνία, τα αίτια που προκαλούν τη δράση της, τα ευμενή ή δυσμενή αποτελέσματα που φέρνει, το πώς θα περιορίσουμε τα τυχόν δυσμενή αποτελέσματά της ή πώς θα αυξήσουμε τις ευμενείς επιδράσεις της, κλπ.
-Σε ένα αποδεικτικό κείμενο που γράφουμε (ή που διαβάζουμε) μπορεί να εξετάζονται πολλές πλευρές ή μόνον δυο τρεις.

-{Προτού προχωρήσω να διευκρινίσω για ορισμένους μαθήτές ότι, πλευρές (ή οπτικές) είναι αυτά που μαθαίνουμε στο μάθημα της φιλοσοφίας ως κατηγορίες του λόγου. Ο Αριστοτέλης μίλησε για δέκα κατηγορίες και τις ονόμασε 1) ουσία 2) ποσότητα 3) ποιότητα 4) σχέση 5) τόπος 6) χρόνος 7) θέση 8) κατάσταση 9) ενέργεια 10) πάθημα.Ο Γερμανός φιλόσοφος Εμμ. Καντ διαφοροποίησε κάπως τις κατηγορίες και πρόσθεσε και άλλες όπως και τον "τρόπο", ενώ οι μεταγενέστεροι φιλόσοφοι διευκρίνισαν και είπαν ότι οι κατηγορίες είναι πολλές και ότι κάθε επιστήμη έχει τις δικές της κατηγορίες}. **

- ΠΡΑΚΤΙΚΑ: Θα δώσω στο σημείο αυτό για παράδειγμα ένα διάγραμμα για ένα αποδεικτικό κείμενο:
-Έστω ότι εξετάζουμε στο κείμενό μας την έννοια διαφήμιση:
- Σε κάποια παράγραφό μας πρέπει να την ορίσουμε, να πούμε δηλαδή τι εννοούμε όλοι μας με τον όρο διαφήμιση. (=πλευρά Ορισμός)
-Σε άλλη παράγραφο να την εξετάσουμε από ιστορική άποψη/πλευρά (ότι και παλαιότερα υπήρχε, αλλά στις μέρες μας πήρε τη μεγάλη της έκταση και άνθιση). (=πλευρά: Ιστορική ανασκόπηση)
-Σε άλλη ότι σαν θεσμός είναι καλή όταν γίνεται με μέτρο, και γίνεται κακή στην υπερβολή της. (=πλευρές Μεσότητα και αμέσως μετά Υπερβολή)
-Σε άλλη ότι τα αίτια που την προκαλούν και την επιβάλλουν είναι η αύξηση των πωλήσεων και επομένως του κέρδους. (= πλευρά Αίτια)
-Σε άλλη ότι τα αποτελέσματα που φέρνει εδώ και καιρό, επειδή γίνεται με κατά κόρον υπερβολή και χωρίς σχεδόν κανένα ηθικό φραγμό, είναι δυσμενή και είναι ότι παρασέρνουν τον κάθε καταναλωτή αλλά και κοινωνίες ολόκληρες σε υπερκατανάλωση, σε δανεισμό από τράπεζες για να επιτύχουν την επιθυμία για υπερκατανάλωση, σε παραμερισμό άλλων ουσιαστικών αναγκών, κτλ. Ή ακόμα παρασέρνουνε κάποιον ή κάποιους και σε εγκληματικές ενέργειες για να αποκτήσουν χρήματα για να προβούν σε κατανάλωση. Ή ακόμα, όπως λέει σε ένα κείμενό του για τη διαφήμιση ο Ουμπέρτο Έκο, σε κινητοποιήσεις των εργαζομένων για αύξηση του μισθού τους ή και σε βίαιες ενέργειες. (= πλευρά: Αποτελέσματα)
-Τι πρέπει να κάνουμε για να περιορίσουμε τα δυσμενή αυτά αποτελέσματα της παράλογης διαφήμισης; να κάνουμε αυτό και εκείνο (πχ να κάνουμε ανάλογα μαθήματα στο σχολείο, διαβάζοντας άρθρα επιφανών διανοητών, να θέσουμε κανόνες για τη διαφήμιση και να επιβλέπουμε με αυστηρότητα την τήρησή τους, κτλ). (= πλευρά: Προτάσεις του τι πρέπει να κάνουμε)

-Ένα άλλο διάγραμμα για τη διαφήμιση μπορεί να περιέχει κάποιες από τις παραπάνω πλευρές, να μη ρίχνει το φως του σε κάποιες άλλες, πχ στον ορισμό μια και η έννοια διαφήμιση είναι πολύ γνωστή, και να προσθέτει ως πιο ενδιαφέρουσες άλλες που δεν αναφέρθηκαν παραπάνω έντονα. Πχ να τονίζει τις θετικές πλευρές της διαφήμισης, όπως ότι πληροφορεί το κοινό ότι διατίθεται στην αγορά ένα νέο είδος υπολογιστή που έχει τα τάδε και τάδε πλεονεκτήματα, που δεν τα έχουν άλλα, ή ότι κατασκευάστηκε το τάδε είδος τεχνητού χεριού που μπορεί να χρησιμοποιείται άνετα και εύκολα από ανάπηρους, κτλ.

-Ένα άλλο κείμενο για ένα άλλο "πράγμα", για μια άλλη έννοια, θα εξετάζει πάλι κάποιες πλευρές, αυτές ή εκείνες ανάλογα με το "πράγμα", ανάλογα με το σκοπό που γράφεται και ανάλογα με το συγγραφέα.

-Τα πράγματα που αφορούν τον άνθρωπο και την κοινωνία είναι εκατομμύρια και χωρίζονται σε υλικά (φαγητά, ρούχα, σπίτι, γέφυρα, δρόμος, λεωφορείο, πλοίο κτλ κτλ) και σε νοητικά (που αφορούν το πνεύμα, την ψυχή, όπως η διαφήμιση, η παιδεία, η αλληλεγγύη κτλ κτλ). Για καθένα από αυτά μπορεί να γράψει ο καθένας ένα ή και περισσότερα αποδεικτικά κείμενα, επομένως μπορούμε να βρούμε χιλιάδες τέτοια κείμενα. Άλλα θα έχουν ορθές απόψεις και άλλα πιθανόν λαθεμένες.
----------
(Βλέπε και στην 21η ανάρτηση όπου μιλώ και πάλι για το περιεχόμενο, δηλαδή για το κύριο μέρος της έκθεσης, για τον πρόλογο και για τον επίλογο). ================
*{Ας σημειώσω έστω παραπανίσια, ότι μια έννοια μπορεί να είναι και είναι τις περισσότερες φορές μονολεκτική , πχ "διαφήμιση", "κατανάλωση", μπορεί όμως να είναι και είναι πολλές φορές περιφραστική. Έτσι ή έννοια "δια βίου μάθηση" είναι περιφραστική, όπως και η έννοια "σχολικό συγκρότημα". Όπως ορίζουμε μονολεκτικές έννοιες, έτσι ορίζουμε όταν χρειάζεται και περιφραστικές}.

** Ο χρόνος και ο τόπος, που και αυτά είναι κατηγορίες, συμμετέχουν πάντοτε στο κείμενό μας, θέλουμε δεν θέλουμε. Πχ εξετάζοντας τη δια βίου παιδεία, αυτά που θα πούμε για το από πού και πότε άρχισε να απασχολεί το άτομο και την κοινωνία, θα αφορούν χρόνο αλλά και τόπο, μια που από κάπου κάποτε θα άρχισε και μετά επεκτάθηκε αλλού. Γράφει εξάλλου κανείς ένα κείμενο με κάποια καλή ή κακή πρόθεση και σκοπιμότητα. Οπότε στο κείμενο συμμετέχουν και οι κατηγορίες "σκοπός" και "σκοπιμότητα". Το πώς εκδηλώνεται, πχ η δια βίου παιδεία, αφορά "τρόπο". Προσθέστε και όσα είπαμε σε προηγούμενα σημεία για τον ορισμό, τα αίτια, τα αποτελέσματα, τη μεσότητα και την υπερβολή, για το τι πρέπει να γίνει κτλ, και θα δείτε αμέσως ότι σε ένα αποδεικτικό κείμενο ασχολούμαστε, χωρίς να το συνειδητοποιούμε ίσως και τόσο πολύ, με πολλές και διάφορες "κατηγορίες", με πολλές και διάφορες πλευρές και οπτικές του "πράγματος" που εξετάζουμε στο κείμενο.
  
============
Τα Ιστολόγιά μου:



    Αναρτήθηκε από στις
    Ετικέτες

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου

    Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)